Proszowice
Lelowice
Dawny powiat miechowski i opis wieś Lelowice
Moja prababcia była z domu Belska, urodziła się w parafii Łopuszno, jednak po latach poszukiwań udało mi się ustalić, że jej ród wywodzi się z ziemi w regionie Racławic koło Miechowa, Wrócimowic i Proszowic.
Znalazlam tam wiele gałęzi tego rodu, które staram się połączyć. Jednym ze źródeł pomocnych okazały się wpisy w czasopismach z początku XXw.
z artykułu Mariana Wawrzenieckiego rok 1902.
„Wyniosłe, gliniaste, na podkładach białego wapienia i gipsu spoczywające płaskowzgórza. ciągnące się z północy do wsi Racławice ku południowi, zwracając sie na wschód w miejscu gdzie leży wieś Lelowice, odległa o 3 mile od Miechowa w kierunku południowo-wschodnim. Pola „Lelowskie” rozłożyły się częściowo na wierzchu owego płaskowyża, częsciwo zaś na płaskowzgórzu, częściowo zaś na równinie, leżącej u zboczy tegoż na stronie zachodniej
U stóp tych zboczy płynie bystry strumień bardzo zimnej wody (skutkiem dopływów znacznej liczby bijących u podnóża płaskowzgórza źródeł, t.j. tak zwanych „stoków”). Strumień ten rodzi się w Racławicach, płynie przez staw w Janowiczkach, przez teretorium parafjalnej wsi Wrócimowice i przez Lelowice, a wpada do Szreniawy („Śreniawy”) w okolicy Proszowic. Jest to typowy potok górski. Włościanie ten strumień mienią rzeką z nazwa „Racławka” lub „Cieklec”, mylnie „Wścieklec” niekiedy w literaturze naukowej przeinaczoną).
Wedle dokumentu strumień, o którym mowa, przyjmuje z lewej strony dopływ, nazwany w dokumentach z 1583 r. „Dźiurdziawka”, a na mapach z 1803 „Rudawka”, z 1909 „Ujazd”, lub „Dźiurdziawka”, dalej inny dopływ lewy z dwóch „stoków”, na łąkach i ze stawisk, oraz z kilkunastu bardzo zimnych i czystych „stoków” bijaych w miejscu, gdzie był staw „Po rymarzem”. Dalej wpada wielki ściek wodny, zwany „ryńsztok”, a nastepnie rzeka skręca ku zachodowi i wpływa na terytorium wsi Kaczowice (dawna królewszczyna). Z prawej strony dopływów żadnych niema.
Wieś złożona z osad chłopskich, leży u podnóży owych płaskowzgórzy w skupieniu. Jest ona wspomniana jako Jelowycze w Liberum beneficiorum Długosza (tom II str. 78) oraz w Słowniku geograficznym(tom V, str. 135) W dokumencie z 1552 wieś ta pisze się Jelowicze, a w 1583- Lelowicze. (…)
Do historycznych zabytków zaliczyć można dwór wlaścicieli Lelowic z XVIII w. , pobudowany z modrzewiu i obmurowywany.
W stojącej oddzielnie kuchni, która był niegdyś starym dworem, jest wmurowana tablica erekcyjna z XVIII w., ozobiona herbami dawnych właścicieli (prawdopodobnie „de Lgota Lgockich”. Z pamiątek są ślady stoczonej niepopodal d. 4 kwietnia 1794 roku. , bitwy (pod Racławicami) w postaci wyoranych kul (waga 6 funtów), lub ich odłamków.
(..) ciekawe wyrażenia z inwentarza pośmiertnego, spisanego w 1702 roku, po zgonie Marji Majowej i Konstancji, małżonki właściciela: „kuny, wrzeciądze, skoble -wszystkie żelazna, okoły drobne, drzwi na kunach żelaznych, młyn w którym kół dwie – jedno do męłcia, drugie stepne, z rurnicami kadzi trzy, konwie dwie, nalewki trzy, podle piwnice gąsior z wrzeciądzem i skoblami.
Wedle tego spisu, poddani w Lelowicach zwali się: Ożók, Wróbel, Wachowicz, Norek, Janda, Przebieracz, Adam, Janek.Wedle spisu zd. 18 stycznia 1807 (Galicja Zachodnia Cyrkuł Krakowski) nazwiska włościan były: Kwietniowa, Labiś, Sadowski, Dziedzic, Znay, Szych, Duda, Kasperczyk, Łóy, Wodarczyk, Pluta, Kozera, Szewczyk, Kabza, Garbarz, Rączka, Jasiński, Wronka. Nazwiska z 1846 r. , Kusaj, Banasik, Czernik, Jedruch, Szewczyk, Duda, Labiś, Łój, Besala, Mierzwiński, Sosnowski, Wójcik, Czesak, Orlacz, Paris, Budzień: w 1849 r., Mateusz Czesak, Król Marcin, Walenty Wójcik, Kacper Sosnowski, Łój Kacper, Franciszek Jedrych, Benedykt Bassela, Walenty Duda, Jan Orlacz, Wawrzyniec Kapcia, Kazimierz Łabuś, Wawrzyniec Czernik, Wojciech Byszewski, Parys Jan, Budzyń Szymon.
Tradycji historycznych prawie już niema; przed laty wiedziano, że jeden włościanin służył pod Napoleonem, innego zaś zwano Krakusem (wszelich tradycji tego rodzaju udzielała p. Helena z Massalskich Wawrzeniecka, która od r. 1830 do 1857 stale w Lelowicach przebywała). „
Mieszkańcy Lelowic śpiewali utwór powszechny w powiecie miechowskim.
„Oj panowie, panowie da bedziecie panami,
Da już nie bęedziecie przewodzic nad nami „
Ten utwór powstał po uwłaszczeniu 1864
” Na weselach daniej pieczono”kogutki” z ciasta i ubierano je piórami, tudzież robiono „osutki” do obrzucania panny młodej. Wydarzały się też na weselach wypadki popisów siły, jak rzucanie kołem wozu na dach chaty. Raz przegrał ktoś przy zakładzie swoje ubranie i nago biegał po wsi, co , naturalnie spowodowało oburzenie.
Ubiór mężczyzny stanowią: sukmana biała, wełniana z czarnymi wyszyciami, pospolita w okolicy; kaftan krakowski, czapka „magierka”, lub kapelusz z piórkami (krakowski); pas krakowski, „kikla” -sukmana z białego płótna z czerwonymi wyszyciami, „karazyja” z suka= kołnierz , wyszytą blaszkami, pospolita pod Skalbmierzem, buty z cholewami, podkute. Na codzień(uboższestale) nosza „siniel”, t.j. nabyty w mieście u handlarzy stary płaszcz żołnierski ; w zimie – kożuch z wyszyciem białym lub brunatnym.
Mężczyżni powszechnie noszą wąsy, brodę golą, faworyty spotyka sie tylko u młodzieży w służbie dworskiej.
U kobiet chustka na głowie haftowana. Dawniej kobiety nosiły rodzaj granatowego żupana, „przyjaciółką” zwanego, obecnie częściej- gorset krakowski, a na nim tandetny miejski kaftan, , Zapaski =spódnice, i buty wysokie przyodziewają , w święto i stroją w korale i paciorki. Mążatki strzygą włosy, zostawiając tak zwane „icki” przy uszach, panny plotą włosy i zakładają warkocze na głowie, strojąc je w kwiatki i świecidełka.”
We wcześniejszych moich wpisach umieściłam obeszerny opis występowania nazwiska Bełski w końcu XVIII wieku tutaj
Zbierając kawałki układanki genealogicznej, w postaci zapisów metrykalnych, danych opisów regionu, czy spisów ludności, kiedyś uda się, może również z Waszą pomocą połączyć wszystkie gałęzie tego rodu.
Mapa poszukiwań genealogicznych tutaj
c.d.n.
Autor wpisu:
Ania Bernat -Mścisz
Źródła
czasopismo WISŁA rok 1902
Wspólni przodkowie Ostrowscy
O tym co może wyniknąć ze spotkania na Zamku Piastów Śląskich.
Kilka dni temu wróciłam z Brzegu, miasta o wielowiekowej tradycji i pięknym zamkiem Piastów Śląskich.
Tam właśnie w dniach od 14 do 16 października 2016 roku odbywała się III Ogólnopolska Konferencja Genealogiczna. Zamek był w tym czasie „oblegany” tłumnie przez pasjonatów historii z Polski, ale również ze świata. Byli goście z USA, z Francji, z Ukrainy, Szwecji, ja reprezentowałem Irlandię.
To była naprawę wyjąkowa przyjemność uczestniczyć w tej konferencji .
Wykłady trwały od rana do późnych godzin wieczornych, małe przerwy pomiędzy wykłami również wypełnione były gorącymi rozmowami na tematy genealogiczne.
Dzięki temu, że organizatorzy zaproponowali uczestnikom podzielenie się informacjami kto w jakich regionach szuka, a także jakie nazwiska nas pasjonują udało mi się odnależć KREWNĄ !!!!
18 października czyli dwa dni po konferencji zgłosiła się do mnie Agnieszka P.B. i okazało się po wstępnej wymianie informacji, że nasz wspólny przodek to Bartłomiej Ostrowski opisany również w ksiegach z 1790 roku z Proszowic jako Bartłomiej Stelmach.
Jak do tego doszłyśmy?
Musimy przenieść się w czasie o kilka lat wstecz.
Po raz pierwszy informacje o Bartłomieju udało mi się uzyskać w listopadzie 2011 dzięki wsparciu Małgosi M., która w tym czasie studiowała w Krakowie ( Małgosia również tak jak ja interesowała się także regionem Ostrowi Mazowieckiej).
Oto cytat z wiadomości Małgosi:
Spis ludności i metryki
Parafia Proszowice – sygnatura 29/30/51-5
str. 427: Metryki chrztów 1790
str. 433: Zagrody Królewskie – 18 lip ochrz. Jakub Bartłomieja Ostrowskiego
str. 463: Regestr ludności 1791
str. 530: wieś Opatkowice
str. 539: Zagrody Królewskie Proszowski
Regestr ludności z 1791 r. str. 526 - wieś Gniazdowiec str. 528 - Nr 8 Jan Ostrowski kowal 60 lat Ewa żona tegoż 54 Urban Krzyk Tamże 42 Regina żona tegoż 28 Franciszek syn 8 Zuzanna córka ich 10
"str. 539 - Zagrody Królewskie Proszowskie str. 541 - Nr 11 Bartłomiej Stalmach 30 Anna żona tegoż 29 Kasper syn Tego 4 Mateusz służący 12"
W Regestrze ludności w Zagrodach Krówewskich parafii Proszowickiej występuje Bartomiej Stelmach natomist w spisie ochrzczonych pojawia się Bartłomiej Ostrowski jako ojciec Jakuba ( Jakub ożenił się i mieszkał w Proszowicach)
W Proszowicach również mieszkała córka Błażeja- Jadwiga -jej zaś córka wyszła za mąż za Sobieckiego.
Poza Bartłomiejem w parafii Proszowickiej ( w spisach z 1790) występuje jeszcze tylko jedna rodzina Ostrowskich a mianowice Jan Ostrowski lat 60 wraz żoną Ewą lat 54 mieszkają oni w Gniazdowicach, który teoretycznie mógłby być ojcem Bartłomieja.
Ostrowscy pojawiają się na przełomie wieków XVIII i XIX w parafii Koniusza wieś Piotrkowice .
Tam mieszka :
1.Szymon Ostrowski (pierwsza wzmianka o zgonie 1797 córki Jadwigi, Piotrkowice 10)
mój przodek
2. Kacper Ostrowski -bierze ślub w Koniuszy w roku 1806 , kiedy rodzi się jego córka Franciszka w roku 1807 rodzina mieszka w domu Piotrkowice 13 – przodek Agnieszki P.B. To właśnie Kacper Ostrowski był najstarszym przodkiem Ostrowskim Agnieszki jakiego udało się jej znależć.
Dzięki temu, że zawsze staram się łączyć wszelkie możliwe koligacje i gałęzie przodków i skoligaconych szybko ustaliłam,że Kacper to brat mojego Szymona a jednocześnie syn Bartłomieja Ostrowskiego / Stelmacha mieszkającego przed 1800 w Zagrodach Królewskich w parafii Proszowice.
W Piotrkowicach pojawia się jeszcze Ignacy Ostrowski lat 34 mąż Katarzyny, który umiera w roku 1806 pod numerem 2, być może jest to brat Szymona i Kacpra?
W roku 1829 w Piotrkowicach w domu pod numerem 10 umiera Bartłomiej Ostrowski wdowiec lat 75. Zgon zgłasza Walenty Ostrowski lat 30 (jego wnuk -syn Szymona Ostrowskiego)
Co jeszcze uda nam się ustalić jeśli chodzi o pochodzenie naszych Ostrowskich ?
Wiele będzie zależeć od tego czy znajdziemy dostęp do ksiąg z parafii Proszowice i Koniusza sprzed 1800 roku a także dostęp również z tych lat do zasobów gdzie występuje miejscowść Bolesław koło Olkusza .
Wracając do III Ogólnopolskiej Konferencji Genealogicznej w Brzegu
Nie wiedząc jeszcze o naszym pokrewieństwie tak się złożyło, że znalazłyśmy się (ja i Agnieszka ) na jedym zdjęciu jeszcze wtedy się nie znając.
Tak wygląda nasz wywód przodków po Bartłomieju Ostrowskim
ciąg dalszy napewno nastąpi …….
O Zagrodach Królewskich :
Jak głosi tradycja Władysław Jagiełło w Bitwie pod Grunwaldem dosiadał konia właśnie ze stadniny z Zagród Królewskich.
więcej o Ostrowskich z Koniuszy czytaj tutaj i tutaj
o Sasnalach z Koniuszy czytaj tutaj
Autor :
Ania B.-M.
Bardzo proszę o uszanowanie mojej pracy i nie kopiowanie treści bez podania linku i autora bloga.
Genealogiczna Podróż w Przeszłość 